Pages

Friday, July 26, 2013

CERPEN

TAPIH MAGETIH PUTIH
Briaaakkkk,,,,,,,…Pungkat  Ni Susanti nepukin  api amun kranjangē makeber delod paonnē. Bibihnē caket  batisnē lemet kenehnē buka kabancut. Ipiannē jelek dadi sirna ulian paban lan boknē usuda tekēn Dadong Datu. “Dadong………” Ni Susanti makesiab nepukin muan dadongnē makenyem. “ Engkēn ning ēngkēn…..?” I Susanti buka anak cerik paling, muanē makelieb  seming lētēg. “Dadong, dadong, tiang jejeh dong, ada api dong, api..... api dong”. Ni Susanti ngejer awaknē dingin, sebengnē kecud. “ dija ada api? siang ada apa, dadong uli tuni dini sing ada apa." masaut dadongnē. "ah...api dong, api gedē pesan, ada dong, mara san ada." Ni Susanti masajaang. Dadong Datu maangsehan ngunda angkihan. "Nah ning, sakēwala pangidih dadongē, da pesan cening nutur tekēn anak lēn! anē tepukkin cening api nto sujatinē dadong.” Dadongnē mangsehan saha ngusuhin sirah cucunnē. “ o..oo.. dadong?" Ni Susanti sumungkin tuara ngidang mapineh. Dadong Datu manggutan, matanē barak nerēng muanē Ni Susanti. "a..bb..ng..nggih, nggih dadong, tiang....” gisina sirahnē Susanti tekēn dadongnē.
Molas lemeng suba undukē anē tuara nyidang minehin nto. Kenehnē Ni Susanti nerawang neruwung buka ipian magantung. Munyin dadongnē stata kisi-kisi di kupingnē. Sakēwala tusing pesan ia ngresep tekēn undukē buka kēto. "apa sujatinnē anē tepuk iraga nto, nguda i dadong ngaku bisa dadi api." makeneh-keneh Ni Susanti. "seken jaman cara jani enu ada lēak?" nyansan kambang kenehnē Ni Susanti. Petengē nyansan selem, dinginē nyaputin pradēsa kagendingin suaran asu ngulun-ulun. Petengē tusing cara biasanē. Matanē Ni Susanti tusing nyak ngidem. Uli selagan jendēlanē, tepukina dadongne pesu magambahan. Tusing mabaju tuah nganggo tapih.  “ I dadong, lakar kija kali jani, buina tusing mabaju, boknē magambahan?" Kēto kenehnē Ni Susanti. Di tengah natahē Dadong Datu dangklang-dēngklēng, boknē nekepin mua. srieng-srieng bulun kalongnē Ni Susantinē nepukin Dadong Datu buka keto. Buka ngipi karasa kenehnē Ni Susanti, tuturnē telah tuara ngidaang ngresepang. Apa sujatinnē undukē ento.
Matan ainē barak nyaputin bukitē kangin. Awaknē Ni Susanti sakit ngrepet, kliad-kliud di pulesanē. Dadong Datu suba di paon. "dadong." Ni Susanti maekin dadongnē. Dadong Datu makenyem. "Engkēn ning? leplep masarēnē ibi sanja?" dadongnē iteh nulukang saang ka cangkem paonē. Ni Susanti nguntul. "dadong, tiang...., tiang ibi sanja nepukin..." Ni Susanti mangsehan. Dadong Datu makenyem. "yēn cening dot bisa kēto, dadong sadia ngurukang. Da cening jejeh, nto paplajahan utama, sakēwala liu anakē pelih ngambekang." Ni Susanti bengong tuara ngresep. Dadong Datu nutugang nutur. "Dadong bisa kēto ulian malajah. Kakin ceningē ngemasin mati masē ulian nto. Sakēwala kakin ceningē kabisēkaang timpal." Ni Susanti mautsaha majumu minehin tutur. Gilik kenehnē lantas makita malajahin kēto. “ dadong ajahin tiang pang bisa kēto!” Ni Susanti  nyemak liman dadongnē. “Seken keneh ceningē?” Dadong Datu misekenin. "Dadong misadya ning, sakēwala da pesan cening campah, gilikang pesan keneh ceningē! Kayang kajeng kliwon uwudanē, cening sayaga!" Dadong Datu mituturin.
            Semenganē nutugang satua, Ni Susanti jani lakar majumu kuliah. "Dadong........Tiang lakar kuliah malu dong." Keto Ni Susanti nyambat tekēn dadongnē. " Nah ning, adēng-adēng cening majalan!" Dadong Datu nganengneng cucunē majalan pesu ngliwatin angkul-angkul.  Kadi kaotonin keneh Dadong Datu nepukin cucunnē anē sayanga ento jani suba bajang tur kuliah.
            "Tiiiiiinn........ Cekriiiiiit......." Munyin rem motor  Ni Susantinē di tikungan dangin umahnē. " ih...ih..Beli....Beli....ampura beli,  ten...ten kenapi beli?" Ketug-ketug tangkah Ni Susantinē nepukin anak muaninē ento. "Ten gēk....tiang ten kenapi.. Alon-alon makta motor gek...!" Anakē teruna sigep nyamping. " ampura beli...tiang ēnggal-ēnggal! Jakti ten kenapi nggih? ampura banget nggih!" Ni Susanti buka kamemegan mamunyi. " Nggih gēk." Kēto anakē muani masaut. " nggih, suksma beli". Ni Susanti laut nyalanang motornē, magruēng munyin motorē becat sawirēh jam kuliahē suba telatan.
            " Tok...tok....tok...." munyin kori kelasē kagetok. Ni Susanti sada gagēsonan. " Ampura Pak, tiang...." Dosēnē matolihan " yo masuk!" Ni Susanti masuk kelas. Galahē majalan tuara ngitung keneh i manusa.  " ēh.....??? Beli.....?" Ni Susanti kabilbil nepukin anakē muani ento. "Alon-alon.."  Anak Teruna Bagus saha makenyem laut magedi. Barak biing  muane Ni Susanti kacunduk buin ajak anakē muani tuni. " Suba pindo asanē nepukin anak muaninē ento, tuni das bakat tabrak anakē." ngamikmik Ni Susanti sambilanga ngutgut jriji. Pitung dina suba nyalanin kuliah, timpal suba pada caluh. " Crēng...mai ka kantin!" kēto timpalnē ngajakin Ni Susanti ka kantin saha ngedeng limanē. " ēit... ēit.....adēng-adēng ēngkēn ja, sēpanan dogēn lakar ka kantin!". Ni Susanti masaut. "aduuh........biin tepuk." Muanē Ni Susanti prajani barak, saha nekep bibihnē. " apa crēng?....hmmm...badah ada anē sedeng jatuh nē ?" Timpalnē Susanti ngulgulin. " ah, jatuh apa?" Ni Susanti ngengkebang kimudnē. " Bli Madē Jaya ya, kakak kelas iragane to, semēster telu. Kal kenalan? maii....kenalanga ya". Timpalnē ngulgulin Ni Susanti, lantas kedenga limanē. "Beli Madē, sapunapi gatra? Niki timpal tiangē beli". Barak biing, ketug-ketug tusing karuan keneh Ni Susantinē dugasē ento. " Madē Jaya." saha ngenjuhang lima. "Susanti." Ni Susanti sada kimud tuara ngidang ngengkebang kimudnē. "Nah...dini ba malu crēng." Timpalnē laut majalan ngalahin Ni Susanti. " ih, da kalina tiang dini."
            Molas menit suba Ni Susanti ngajak Madē Jaya negak padaduan. "Saking napi gēk?" Madē Jaya majumuin. " mm..ampura nggih sanē ituni." Ni Susanti kamemegan. " Ten kēnkēn, saking napi?" Madē Jaya majumu netesang " Jakarta." Ni Susanti masaut bawak. " Kos driki?" Madē Jaya melid matakon saha makenyung. " Tiang sig dadong tiangē." Masaut Ni Susanti sambilanga nguntul, tusing juari ia nolih muan Madē Jayanē.
            " Tin...tin...mai mulih..!" Timpal Ni susantinē gelur-gelur ngajakin mulih. "Beli tiang dumunan nggih." Ni Susanti bangun laut majalan. Ni Susanti tusing ngidang ngengsapang muan Madē Jayanē. Sabilang wai terus ngenehang Madē Jaya nanging ia tusing bani nuturang. " Dadong, payu ka peken? " Ni Susanti matakon tekēn dadongnē. " Lakar darang nasi ning, nah apa ja keneh ceningē." Masaut dadongnē. Ni Susanti laut majalan. "Santi, lakar kija semengan?". Makesiab Ni Susanti ningehang munyin Madē Jayanē. " Yēh.....Beli Madē, tiang ka peken Beli, men beli lakar kija?" Ni Susanti makenyem. " bēh, patuh pajalanē, beli lakar meliang I Pekak mako, yen keto jalan bareng-bareng ka peken."
Ni Susanti nyansan paek tekēn Madē Jaya. Lega pesan kenehnē Ni Susanti ngelah timpal muani buka Madē Jaya, keto masē I Madē Jaya buka ulungin bulan rasa bagianē nyaputin kenehnē wirēh setata nyidayang padaduanan. “Santi, beli tresna tekēn Santi” Madē Jaya kisi-kisi di kuping Ni Susantinē. Ni Susanti makenyem kimud, nguntul.
            Galahē majalan buka plaib sepur, tuara ngitung keneh sang sanē mabunga samah. Makelo suba Ni Susanti lan Madē Jaya matunangan. "Santi,..nē beli Santi." Munyi Madē Jayanē saha ngetok kori kamar Ni Susantinē sada patelan. Makelo Madē Jaya di sisi tuara ada nyautin. Yen biasanē, acepok ngaukin adan Susantinē, kori suba maampakan saha sida lantas matemu rasa padaduanan di tengah kamarē. Anē jani tuara ada anē ngampakin kori. Suaran asu ngulun-ngulun ngreresin bulun kalong. “Beli Madē,….” Munyi halus ngawang-awang ngesiabang Madē Jaya. Ni Susanti boknē magambahan, muanē putih, malalung tuah nganggo tapih putih. “sst Santi..?” Muanē Madē Jaya seming, lima batisnē dingin. “ Nggih, tiang Santi beli..” Madē Jaya laut kadandan baan Ni Susanti. Madē Jaya tuara nyidang maplawanan. Kenehnē kambang. Tumbēn jani Ni Susanti ngajakin pesu peteng. Biasanē galahē mademenan telahanga di jumahan padaduanan. “Beli Madē, lautang beli….tiang sampun sayaga beli…” Ni Susanti makenyem dingin, saha ngulap-ngulapin Madē Jaya. Bengong Madē Jaya nepukin unduk buka kēto. Ni Susanti malalung tuara mapanggo, sakēwala awaknē buka ngendih nyuluhin peteng. “Beli….mai paekin tiang beli…., beli Madē….mai beli….” Ni Susanti ngaukin Madē Jaya. Telah rasa bayunnē Madē Jaya. “ Pekaakkkkk, tulungin tiang pekaaakkkk…..” Ngangsehang Madē Jaya mamunyi, awaknē baat nyansan ngiyingang, laut macuet ia malaib sakita-kita.  “Pekak,,,pekak....!" Madē Jaya batisnē slimputan, magadabyug ulung di natahnē. “Madē? Anak kēnkēn Madē nē?” Pekak Jablag nyagjagin cucunē. " Pekak, aduuh mati tiang pekak.” Munyinē Madē Jaya angseh-angseh laut engsap. “Sing ja ada lēn, nē pagaēn nyainē Datu, sing med-med nyai ngaē wicara ajak wakē. Nah kēwala antosang pangawales wakēnē tekēn iba. Cucun wakēnē anggon nyai plalian.” Pekak Jablag matungked bangkyang, muanē barak, angkihanē ngoos.
Pekak Jablag laut masila tiding duur batunē anē ada di arep mentēnē. Petengē nyansan srepet nyambatang satua tenget. Awak Pekak Jablagē ngendih buka sundih, nyansan makelo kaurug baan api pelung. Anginē baret makuus lantas malecat apinē anē ada diawak Pekak Jablagē ngelod kauhang.
Semenganē masadu sedih. Matan ainē ngalier masaput sayong di bukitē kangin. Madē Jaya sakit awaknē buka ukud, kliad-kliud di pulesanē nginget-ngingetang unduk. “pekak…pekak.” Ngangsehang Madē Jaya bangun inget tekēn pekaknē anē nyagjagin ia ibi sanja. “ pekak,pekak, bangun kak.” Madē Jaya ngocok awak Pekak Jablagē. “Madē, yen pekak mati, alih mēmē bapan Madēnē. Mirib Pekak tusing ngidang lakar idup buin. Nē ada bekel pekak tekēn Madē anggon saselet Dē.” Lantas Pekak Jablag tuara makrisikan buin. “Pekaakkkk?” Yēh matan Madē Jayanē nrebes mangelingin Pekak Jablag anē suba tuara mabayu.
“Beli dot ketemu Santi, antosang Beli di Taman.” Munyin SMS Madē Jayanē tekēn Ni Susanti. “Wēnten napi Bli Madē?” Ni Susanti nyambat sara tekēn Madē Jaya anē suba uli tuni ngantosang di Taman. “Santi, mirib urip beli suba serahang beli tekēn Santi, ulian beli tresna. Sakēwala nguda Santi makebangan tekēn beli?” Madē Jaya mamunyi matanē joh ngiwasin tanggun tamanē kauh. “Beli Madē, yen tresna, tiang mula saja tresna tekēn beli. Ukudan tiangē masē suba serahang tiang tekēn beli. Nganti beli sing ngutang peteng nang awai nekain tiang. Sakēwala ibi sanja beli ngulgul yasa kerthin tiangē ajak Dadong tiangē.” Ni Susanti masaut pangus sada pasaja. “Nguda santi malajah kēto Santi, nto aji wegig, ngaē timpal gelem, ngawinang semeton mati. To raosang Santi mayasa kērthi?” Madē Jaya nyagjag ka arep Ni Susantinē. Ni Susanti makenyem dingin “Mirib apa anē laksanayang beli tekēn tiang, to masē madan yasa kerthi? Tusing ngutang peteng beli musbusin panganggon tiangē, tuah matatakan raos tresna, tresna beli tekēn tiang. Dadong tiangē malu, masē Pekak belinē anē mēsbēs kenehnē, med ngrasaang, pekak belinē ngantēn ajak anak luh lēnan. Tuturē enē, dadong tiangē anē nyambatang, wirēh ia nawang beli nto cucun Pekak Jablag anē suba nyisaang beberekan di keneh dadong tiangē.” Madē Jaya makliesan “Oh, nē dong ngwalesang sakit ati ? Madē Jaya matindihin raga. “Tusing beli, sakēwala tiang mapangrasa luh. Elah baan muani-muaninē nyumunin tresna, disubanē med, aluh pesan masē muputang pitresna. To ngranayang tiang ngawirangin.” Ni Su  santi mēlanin raos. “To unduk tua-tuanē malu Santi, nguda Santi matuhang padēwēkan belinē tekēn pekak belinē?” Madē Jaya nangsek Ni Susanti. “Tiang tusing matuhang beli, sakēwala tiang nyelehin pasajan belinē tresna tekēn tiang. Yen suba tawang beli jani tiang buka keto, apa nu beli tresna tekēn tiang? Ni Susanti mabading nangsek Madē Jaya. “Beli cutet sing setuju, tekēn ajah-ajah buka kēto. Pekak belinē mati nyēn anē ngranayang? Mirib rebut Santi pekak belinē ajak dadong Santinē? Mani puan beli lek yēn ngelah kurenan bisa ngliak.” Madē Jaya ngadebras pangat. “Tiang tusing madaya, tekēn beli. Mara pesan ngaku tusing patuh ajak pekak belinē, anē jani beli ngorahang lek ngelah kurenan kasengguh bisa ngliak. Mula saja pongah pesan muani-muaninē. Lautang beli, tiang misadya matindihin padēwēkan luh” Ni Susanti masebeng eling laut nyatater motor ngalahin Madē Jaya.
Petengē sipeng makupkup jejeh ngareresin. “Aduh adi kēnē bayunē, dot pesan macunduk ajak Susanti. Sakēwala lek I raga teken munyi tuni di Taman, aduuh, Santii…” Madē Jaya buka anak buduh kasmaran. Suaran cicingē ngulun-ngulun, langitē peteng dedet buka pusungan magambahan. Madē Jaya laut nyemak saselet marupa keris cenik luk telu pabekel kakinē makirē majalan mati. Gangsar pajalanē nuju umah Ni susantinē buka tuara majalan batis. Kori angkul-angkul umah Dadong Datunē maampakan. Makelo naneng Madē Jaya tuara nyidang macelep ka pakarangan umah Dadong Datunē. “Ngudiang bengong Dē…?” Jering bulun kalong Madē  Jayanē ningeh munyi kēto, mara makipekan keduri Dadong Datu magambahan bibihnē barak. Tan pasangkan Madē Jaya laut ngamuk, “ciaaaaat……” Bruuss… bedah basang Dadong Datunē, getihnē mabrarakan. Madē Jaya laut macelep ka umah Dadong Datunē. “Santiiii….., pesuang iban nyainē !!” Madē Jaya buka karangsukan. “Beli Madē,….mai jumahan pragatang. Telahang kapitresnan belinē teken tiang.” Ni Susanti awaknē malilit kain putih. Madē Jaya maekin saha ngunus keris. Ni Susanti laut ngembus kamennē. “Durus beli, kadēn beli mula ngarsaang tiang? Laksanayang swadharman belinē, beli….” Ni Susanti ngebah di pasarēanē tuara mapangaggo. Madē Jaya buka kēlangan papineh laut ngelut ngruket awaknē Ni Susanti. “Santiiiii…..” Madē Jaya awaknē kebus mlekut awaknē Ni Susanti. Breessss…Madē Jaya mragatang swadharma. Kenehnē makeber ngindang ngutang pakēweh. “Bli, Madē…..uh..”  Ni Susanti lemet kēlangan bayu.
Buin Mani semenganē Madē Jaya makesiab kapupungan ningeh krama jerit-jerit mapengarah. “Jro, Jro sang nuēnang puri, tiang mapangarah.” Juru arahē gelur-gelur. Madē Jaya gageson menahin kamen sarungnē laut pesu uli kamarnē, “Wēnten napi, jro sinoman? Semeng sampun mapangarah.” “Malih jebos tedun kramanē, Dadong Datu ajak cucunnē mati di pasarēan.” Munyi juru arahē tuara karungu buin olih Madē Jaya. Kenehnē suba teked sig Dadong Datu lan Ni Susantinē. “Duh dēwa ratu agung, mati masarē? Ibi sanja anē tebek iraga Dadong Datu? Susanti anē ajak maruket di kamarē, mati masarē?.....” Kenehnē Madē Jaya kambang, tuara ngresep tekēn unduk. Keris saselet anē baanga tekēn Pekak Jablag tetep maseletan di palangkiranē.
Krama banjarē suba pada rauh. Bangkēn Dadong Datunē lan Ni Susantinē kagingsirang ka balē dangin. Liu anakē ngrimik “ngudiang di kamen Ni Susantinē bek misi kama anak muani, tapihnē buka magetih putih, sakēwala tusing ada cacirēn kaparikosa lan kabisēkaang. Maka dadua mula mati masarē.” PUPUT.

No comments:

Post a Comment